Leidinggeven aan professionals: dit moet je weten (over leiderschapsvaardigheden en stijlen)
Bij het leidinggeven aan een team kruip je in verschillende rollen om alles goed te managen. Er zijn verschillende stijlen en benodigde leiderschapsvaardigheden, maar welke pas je toe in welke situatie? Je leest het in deze preview van de cursus Leidinggeven aan professionals.
Leidinggeven is een functie waarbij je resultaten boekt met mensen. Vaak zijn medewerkers goed ingewerkt en weten ze wat de leidinggevende van hen verwacht, maar soms niet. Dan zal de leidinggevende daarin moeten bijsturen. Medewerkers inwerken en ondersteunen in hun taken en vervolgens de voortgang bewaken, zijn ook taken van een leidinggevende.
Leidinggeven aan professionals: verschillende rollen
Een leidinggevende kan op verschillende manieren zijn werk uitvoeren. Je kunt je sterk richten op de taken en doelstellingen van mensen. Je legt dan het accent op de vraag of mensen hun werk goed doen. Je kunt je ook richten op de mensen zelf. Hoe kan je iemand zó begeleiden en motiveren dat het beste resultaat ontstaat? Het gaat altijd om beïnvloeden; jouw gedrag als leidinggevende zorgt ervoor dat het gedrag van de medewerker leidt tot resultaten die jij graag ziet.
Om effectief leiding te geven, kun je je rol afstemmen op de medewerker. Een beginner stuur je anders aan dat een ervaren kracht. Maar ook een ervaren kracht die je een nieuwe taak geeft, heeft in het begin soms extra begeleiding nodig. Naast de ervaring van de medewerker bepaalt ook de taak hoe je een medewerker aanstuurt.
Wanneer je een minder passende rol hanteert, kan dat een negatief effect hebben. Moeilijke taken zonder de noodzakelijke begeleiding leiden bij onervaren krachten bijvoorbeeld gemakkelijk tot frustratie en demotivatie. En een taakgerichte aanpak is voor een ervaren kracht ook zeer frustrerend.
Taakvolwassenheid van de medewerker
Hoe weet je welke rol het beste past bij de medewerker? Check daarvoor de taakvolwassenheid van de medewerker. Stel daarvoor twee vragen: is de medewerker bekwaam en is de medewerker bereid? Hieruit komen vier niveaus van taakvolwassenheid, die samen het model van ‘situationeel leidinggeven’ van Hersey en Blanchard vormen. Het gaat om:
| Wil niet, kan wel | Wil niet, kan niet |
| Wil wel, kan ook | Wil wel, kan niet |
Grofweg gezegd heeft iemand met een lage bereidheid een hoge ondersteuning nodig en iemand met een lage bekwaamheid een hoge sturing nodig. De leiderschapsstijlen variëren dan ook tussen sturen en ondersteunen. Delegeren is een stijl waarbij de leidinggevende weinig ondersteunt en stuurt. Terwijl de leidinggevende veel stuurt en ondersteunt bij de stijl begeleiden. Bij de stijl instrueren is er veel sturing, maar weinig ondersteuning en bij overleggen een hoge ondersteuning en lage sturing.
In het kwadrant van taakvolwassenheid passen dan de volgende leiderschapsstijlen:
| Hoog | Wil niet, kan wel – Overleggen | Wil niet, kan wel – Begeleiden |
| Ondersteunende stijl | Wil wel, kan ook – Delegeren | Wil wel, kan niet – Instrueren |
| Laag | Sturende stijl | Hoog |
Leidinggeven aan professionals: stijlen die je kunt toepassen
Iedere stijl voor leidinggeven aan professionals bestaat uit een aantal ‘ingrediënten’ die je kunt toepassen.
Begeleiden
De medewerker wil de taak niet uitvoeren en kan het ook niet. Hij heeft hiervoor extra instructie nodig om bekwaam te worden. Zijn bekwaamheid bevordert vervolgens de motivatie het werk te doen. Zorg dat de medewerker voldoende begeleid wordt en geef regelmatig complimentjes over de voortgang. Tot slot, laat de medewerker zelf ook reflecteren op zijn voortgang.
Overleggen
De medewerker wil een taak niet uitvoeren, maar kan het wel. Probeer te achterhalen wat de redenen zijn. Misschien is de medewerker het niet eens met de aanpak? Of mogelijk is het niet duidelijk waartoe de medewerker de taak moet doen. Deze stijl heet overleggen. Door de medewerker te betrekken in de oplossingen, werkwijze en afspraken, voelt hij zich meer gemotiveerd om het werk te doen.
Instrueren
Instrueren is een passende rol wanneer een medewerker wel de taak wil uitvoeren, maar dit niet kan. Een gedetailleerde instructie stelt de medewerker in staat om de taak uit te voeren. Volg de handelingen en stuur bij als dat nodig is. Bovendien, geef complimenten als handelingen goed gaan.
>>> Weet hoe je een duidelijke praktijkinstructie maakt! Koop de cursus leidinggeven
Delegeren
Wie een taak kan doen en ook wil doen, heeft weinig sturing en ondersteuning van de leidinggevende nodig. Maar dat betekent niet dat je de taak over de schutting kan gooien. Ook een ervaren medewerker heeft aandacht en betrokkenheid nodig. Geef een duidelijke overdracht en geef regelmatig aandacht.
Een medewerker doorloopt het kwadrant bekwaamheid versus bereidheid continu. Een goede leidinggevende volgt dit en neemt het risico om langzaam los te laten en te bewegen van sturen naar ondersteunen naar delegeren. Een manager die ervan uitgaat dat medewerkers het vermogen en de bereidheid tot groei hebben, bereikt betere resultaten.
Leidinggeven: cursus online
In de online cursus Leidinggeven voor professionals van Knowledge Monk leer je voor slechts €39,95 onder meer over diverse leiderschapsvaardigheden en -stijlen. Je behandelt bijvoorbeeld verschillende gesprekstechnieken en hoe je constructief feedback kunt geven en ontvangen.
Lees ook:
3 gesprekstechnieken in de zorg voor goede communicatie
Feedback geven en ontvangen: 5 stappen voor professionals
E-learning: de beste cursussen en trainingen voor professionals
