Keuzestress: een last of een zegen

Bij Knowledge Monk is er veel te kiezen als je een module volgt. Je kunt kiezen wat je wilt leren, waar je dat wilt leren, wanneer, in welk tempo en je kunt je eigen leerroute bepalen. Je hebt zelfs de keuze om de lesstof tot je te nemen op een manier die bij jou past. Leer jij liever door te lezen, video’s of animaties te bekijken of door een game te spelen? Veel deelnemers vinden dit prettig. Toch krijgen we af en toe feedback van mensen die aangeven het prettiger te vinden om door de stof heen geleid te worden. Ze vinden dat er te veel keuzes moeten worden gemaakt. Voor ons is dit een goede reden om uit te leggen waarom we zoveel keuzes bieden.

Effect van keuze op motivatie

Het bieden van keuzemogelijkheden aan leerlingen in het voortgezet onderwijs verhoogt hun intrinsieke motivatie. Intrinsieke motivatie is motivatie die vanuit de persoon zelf komt, dus zonder dat er sprake is van straf of beloning. Het maakt niet uit welk type keuze wordt aangeboden, hoewel het effect het sterkst is als leerlingen kunnen kiezen uit educatief irrelevante opties zoals het type muziek tijdens een oefening. Wellicht dat de uitkomst van dit type keuze weinig negatieve consequenties voor de leerlingen heeft en het keuzeproces daardoor minder mentaal belastend is.

Kiezen kost namelijk energie, zeker als leerlingen onzeker zijn over de mogelijke negatieve gevolgen van een keuze, of als er teveel keuzemogelijkheden zijn (keuzestress). Als er te weinig te kiezen is, hebben leerlingen onvoldoende het gevoel van zelfsturing en controle gemotiveerder te raken.

Effect van keuze op leerresultaten

Leerlingen die in staat zijn een opdracht goed zelf te beoordelen en zelf een vervolgopdracht mogen kiezen, behalen betere leerresultaten. Leerlingen die voor een korte taak keuzemogelijkheden krijgen, doen meer moeite de taak te volbrengen, scoren beter, voelen zich bekwamer en kiezen vaker een moeilijkere optie.

De leerstijlen

De deelnemer kan bij Knowledge Monk kiezen op welke manier hij of zij graag leert. We hebben daarbij gekeken naar de leerstijlen van KOLB. We hebben ook de leerstijlen van Vermunt erbij gepakt. Hij kijkt meer naar de studie opvattingen en studie motieven. Hij onderscheidt de volgende stijlen:

• Een betekenisgerichte leerstijl zoekt verbanden in de studiestof, probeert zelf structuur aan te brengen en staat kritisch tegenover de te bestuderen stof (diepteverwerking). Studenten bepalen zelf hoe ze leren en wat ze belangrijk vinden (zelfsturing). Deze leerstijl sluit bij uitstek aan bij het model van Knowledge Monk.
• Een reproductiegerichte leerstijl leert vaak uit hun hoofd, herhaalt de leerstof veelvuldig en gaat gedetailleerd te werk (stapsgewijze verwerking). Studenten laten zich sturen door het onderwijs en zien ze studeren als het opnemen van kennis. Ze zijn gericht op het behalen van certificaten en het testen van eigen capaciteiten. Deze leerstijl heeft baat bij het onderdeel “Lezen en Leren” van Knowledge Monk.
• Een toepassingsgerichte leerstijl probeert datgene wat geleerd wordt in de praktijk toe te passen (concrete verwerking). Studenten leren de kennis die men verwerft gebruiken en zijn bij het studeren gericht op hun toekomstige beroep (beroepsgerichte leeroriëntatie). Deze leerling springt al snel naar het onderdeel “Doen” in de leeromgeving.
• Een ongerichte leerstijl kan het eigen leren moeilijk sturen, maar heeft ook nauwelijks houvast aan de aanwijzingen in de studiestof of van docenten (stuurloze regulatiestrategie). Studenten vinden dat het onderwijs stimulerend hoort te zijn en werken graag samen met medestudenten. Knowledge Monk heeft voor deze doelgroep allerlei leuke werkvormen toegevoegd om het leren stimulerend te maken. Deze groep moet wel volgens een route de leerstof doorlopen.

Conclusie

Uit diverse onderzoeken en het leerstijlen model blijkt wel dat sommige leerlingen graag bij de hand genomen worden bij het doorlopen van de leerstof en daar ook motivatie uit halen. Er is ook een groep mensen die gebaat is meer structuur en minder keuzevrijheid.

Knowledge Monk werkt aan een nieuwe optie in de leeromgeving, waarbij de deelnemer aan het begin van de module kan kiezen of de leerroute helemaal vrij is, of een voorgeschreven route kan volgen.

Bronnen:

https://wij-leren.nl/invloed-zelf-kiezen-instructieniveau-bovenbouw-vo.php
Kennisplatform voor het onderwijs. Welke invloed heeft het zelf kiezen van het instructieniveau op de leerresultaten en de motivatie van leerlingen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs? Opgesteld door: Barbara Janssen (antwoordspecialist) en Sandra Beekhoven (kennismakelaar)

Learning Patterns in Higher Education; Auteur: David Gijbels, Vincent Donche Co-auteur: John Richardson, Jan Vermunt; (Paperback); Uitgever: Taylor & Francis Ltd; Uitgave: augustus 2013; 336 pagina’s; (ISBN13: 9780415842525)